6 Δεκεμβρίου : Τότε και τώρα

6 Δεκεμβρίου 2008. Ο Αλέξανδρος Γρηγορόπουλος, μαθητής 15 ετών δολοφονείται από τον Επαμεινώνδα Κορκονέα στα Εξάρχεια. Οι κινητοποιήσεις που ακολούθησαν το επόμενο διάστημα, όσον αφορά τόσο τη διάρκειά τους όσο και τη δυναμική τους, ήταν πρωτόγνωρες 

για την ελληνική κοινωνία. Ποια ήταν όμως η κατάσταση εκείνη τη περίοδο; 

Αξίζει να θυμηθούμε ορισμένες περιπτώσεις, οι οποίες απασχολούσαν την κοινή γνώμη, σαν γκρίζα σύννεφα τα οποία σιγά σιγά μετατρέπονταν σε ένα κατάμαυρο πέπλο. Αρχικά, το 2006, είχαν σημειωθεί εκτεταμένα επεισόδια μεταξύ φοιτητών και αστυνομίας, με αφορμή το νομοσχέδιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Επιπλέον, στις 17 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς, ο κόσμος έγινε μάρτυρας ενός περιστατικού πρωτοφανούς αστυνομικής βίας, της περίφημης υπόθεσης « ζαρτινιέρα ».  Ακόμη, οι φωτιές του 2007, οι οποίες άφησαν πίσω 63 νεκρούς, καμμένα σπίτια, άστεγους και ένα υπέρογκο κόστος, χάραξαν ορισμένα ανεξίτηλα σημάδια στη κοινωνία. Την περίοδο εκείνη η κοινή γνώμη έστρεφε εν μέρει την προσοχή της και στην υπόθεση των « δομημένων ομολόγων ». Τον Σεπτέμβριο του 2008, ακολουθεί η υπόθεση του Βατοπεδίου. Υπήρχαν κι άλλα θέματα που απασχόλησαν σοβαρά την πολιτική ηγεσία αλλά και τους πολίτες την περίοδο που αναφέραμε, όπως και η υπόθεση Ζαχόπουλου, η οποία είχε έρθει στο προσκήνιο τον Δεκέμβριο του 2007. 

Όλα αυτά συνέθεταν μια εύθραυστη κατάσταση, σε συνδυασμό με την επερχόμενη οικονομική κρίση, τα σημάδια της οποίας είχαν αρχίσει να φαίνονται. Η δολοφονία του Αλέξη, ήρθε να ταράξει για τα καλά την κοινωνία. Δεν ήταν απλά η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Πώς μπορεί άλλωστε η δολοφονία ενός δεκαπεντάχρονου να είναι απλά μια σταγόνα; Ήταν πραγματικά ένα τσουνάμι, το οποίο δεν ξεχείλισε απλά το ποτήρι, ούτε το έριξε. Το διέλυσε.  Ακολούθησαν πορείες και επεισόδια σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Ακόμη και μαθητές Γυμνασίων βγήκαν στους δρόμους αυθόρμητα, ίσως γιατί είχε δολοφονηθεί ένα παιδί το οποίο θα μπορούσε να ήταν φίλος τους ή και αδερφός τους.

Σήμερα, 11 χρόνια μετά, το γεγονός αυτό δεν έχει ξεχαστεί όπως πολλοί επιθυμούν. Η τωρινή κατάσταση άλλωστε έτσι όπως έχει διαμορφωθεί, δεν το επιτρέπει. Η κατάργηση του ασύλου στο όνομα της "ασφάλειας" και της "τάξης", οι δεκάδες καταγγελίες για αστυνομική βία, τα "τελεσίγραφα", η συζήτηση περί "αριστείας" τη στιγμή που οι σπουδές ορισμένων στελεχών της Κυβέρνησης σηκώνουν μεγάλη συζήτηση , αλλά και η αδυναμία ορθολογικής διαχείρισης του προσφυγικού - μεταναστευτικού, συνθέτουν μια έκρυθμη κατάσταση. Οι πορείες που πραγματοποιήθηκαν χθες, αποτελούν και μια αντίδραση στην αστυνομική βία και στις προσπάθειες της Κυβέρνησης για "επιστροφή στη κανονικότητα".

ΑΠΘ, κτίριο Νομικών, Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών

Η συγκεκριμένη φωτογραφία έρχεται να μας θυμίσει πως τα θύματα δεν έχουν εθνικότητα. Ο θάνατος του Μπερκίν Ελβάν τον Μάρτιο του 2014, έπειτα από 269 μέρες σε κωματώδη κατάσταση από χτύπημα που δέχτηκε στο κεφάλι από κάνιστρο δακρυγόνου αστυνομικού, όταν εκείνος είχε βγει να πάρει ψωμί κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στη Τουρκία, συνδέθηκε συμβολικά και με τον θάνατο του Αλέξη. Δύο περίπου συνομήλικοι νεκροί, δίχως κανένας να μπορεί να καταλάβει τον λόγο.

Κάποιοι θεωρούν σήμερα πως οι πορείες για τη μνήμη του Αλέξη δεν έχουν λόγο ύπαρξης, δεν καταφέρνουν κάτι, ενώ αποτελούν αφορμή για τους « μπαχαλάκηδες » να σπάσουν περιουσίες. Είναι όμως αυτή η αλήθεια; Είναι αρκετά δηλαδή 11 χρόνια για να ξεγράψουμε από τη μνήμη μας τον θάνατο ενός παιδιού; Αυτό που πρέπει να αναρωτηθούμε στη πραγματικότητα είναι το εξής : τι θα γινόταν αν μπορούσαμε να μπούμε επί της ουσίας στη θέση μιας μάνας η οποία χάνει το παιδί της, ή στη θέση ενός πιτσιρικά ο οποίος χάνει τον φίλο του; 

Είναι αυτό που διαβάζουμε στο βιβλίο του Χρόνη Μίσσιου :« Σκεφτείτε, κύριε, αν μπορούσαμε να ξέρουμε την ατομική ιστορία, τα ονόματα, το χαμόγελο, τα όνειρα, τις αγάπες, τις επιθυμίες και τις δημιουργικές ικανότητες των εκατομμυρίων νεκρών των πολέμων, αν τους γνωρίζαμε σαν τ' αδέρφια μας, σαν τους ανθρώπους που μεγαλώσαμε μαζί και ονειρευτήκαμε μαζί, τι διάσταση θα είχε για μας η ανθρώπινη ιστορία και πόσο άγρυπνοι και προσεχτικοί θα ήμασταν σε κάθε επιλογή της εξουσίας, σε κάθε ιδεολογική πρόταση... » ( Χαμογέλα, ρε... Τι σου ζητάνε;). 

Φυσικά αναφέρεται στα θύματα πολέμου, ωστόσο θεωρώ πως μπορεί να υπάρξει μια αναλογία καθ' υπερβολήν. Τέτοιου είδους γεγονότα πρέπει να δείχνουμε πως δεν τα ξεχνάμε, όχι στο όνομα μιας υποτιθέμενης ευαισθησίας όπως υποστηρίζουν πολλοί, αλλά για να μη συμβούν ποτέ ξανά.

Γιάννης Τσεκούρας