Η ακροδεξιά κληρονομιά του Ντόναλντ Τραμπ

Οι εκλογές στις ΗΠΑ έφτασαν. Η 3η Νοεμβρίου θα είναι μια ημέρα παγκόσμιας σημασίας, αν και τα τελικά αποτελέσματα μάλλον θα ανακοινωθούν λίγο καιρό αργότερα. “Εξαιτίας της μεγάλης τάσης για επιστολική ψήφο και λόγω κορωνοϊού η εκλογική διαδικασία και η καταμέτρηση των ψήφων ενδέχεται να πάρει μέρες, μπορεί και εβδομάδες”, σημειώνει η Deutsche Welle.

Μέχρι στιγμής, φαίνεται πως ο Τζο Μπάιντεν κατέχει το προβάδισμα. Ο Ντόναλντ Τραμπ, με το πέρας της πρώτης θητείας του, κατάφερε, ειδικά με όσα υποστήριζε κατά καιρούς, οι άνθρωποι να τον θυμούνται για ένα σωρό αρνητικές συμπεριφορές. Έχοντας επίσης κατά νου τις τελευταίες κινήσεις του όσον αφορά την πανδημία, η αίσθηση που αφήνει δεν είναι σε καμία περίπτωση θετική.

Unsplash - Pau Casals

Τι ήταν αυτό όμως στον λόγο του Τραμπ το οποίο έκανε αφενός αρκετό κόσμο να εκνευρίζεται και να θέλει την απομάκρυνσή του, αφετέρου όμως επίσης ένα μεγάλο μέρος να τον υποστηρίξει; Ήταν οι ρατσιστικές κατά καιρούς αντιλήψεις του, η σύμπλευσή του και πολλές φορές η άρνηση καταδίκης ακροδεξιών ομάδων και πρακτικών, η νομιμοποίηση της αστυνομικής βίας και συχνά της βίας γενικότερα, ή οι επιθέσεις του στον Τύπο; 

Μήπως ήταν όλα αυτά μαζί, σε συνδυασμό με την αλαζονεία που εξέφραζε σχεδόν κάθε στιγμή; Θυμηθείτε πως, τον Ιανουάριο του 2016, θέλοντας να επισημάνει την πίστη των ψηφοφόρων του προς εκείνον, είχε πει πως “θα μπορούσα να σταθώ στη μέση της Πέμπτης Λεωφόρου και να πυροβολήσω κάποιον και δεν θα έχανα ψηφοφόρους”. Ας δούμε μια σειρά από δηλώσεις του Τραμπ σε συνδυασμό με κάποια πραγματικά γεγονότα, προκειμένου να βγάλουμε καλύτερα συμπεράσματα.

Επιδοκιμασία της βίας εναντίον διαδηλωτών και ακροδεξιά

Τον Αύγουστο του 2015, ο Τραμπ αποκάλεσε τον Μπέρνι Σάντερς “αδύναμο”. Λίγο νωρίτερα, σε μια συγκέντρωση του Σάντερς στο Σιάτλ, δύο γυναίκες του κινήματος “Black Lives Matter” ανέβηκαν στη σκηνή και απαίτησαν να μιλήσουν, παίρνοντας τελικά τον λόγο, ασκώντας κριτική στην καμπάνια του για το γεγονός ότι δεν έδινε τόση σημασία στη ποινική δικαιοσύνη και σε φυλετικά ζητήματα. Ο Τραμπ ανέφερε επίσης πως “αυτό δεν θα συμβεί ποτέ σε εμένα. Δεν ξέρω αν θα παλέψω μόνος μου ή αν θα το κάνουν άλλοι. Αλλά αυτό ήταν ντροπή”. Ο Τραμπ δηλαδή, όπως ισχυρίζεται, θα απαντούσε μάλλον με βία στις δύο διαδηλώτριες. Όπως θα δούμε, κάτι τέτοιο συνέβη αρκετές φορές.

Λίγο καιρό αργότερα, σε μια προεκλογική καμπάνια του Τραμπ, τον Οκτώβριο του 2015, έπειτα από συνεχόμενες διακοπές του λόγου του από διαδηλωτές στο Μαϊάμι, με μηνύματα υπέρ της μετανάστευσης, ο ίδιος προειδοποίησε πως στην επόμενη διακοπή “θα γίνει γίνει λίγο πιο βίαιος”. Το αποτέλεσμα ήταν, όπως φαίνεται και σε βίντεο, η βίαιη απομάκρυνση των διαδηλωτών. Ένα μήνα μετά, σε μια συγκέντρωση στην Αλαμπάμα, ο Τραμπ απαίτησε την απομάκρυνση ενός μαύρου ακτιβιστή, όταν εκείνος φώναξε “οι ζωές των μαύρων μετράνε”, λέγοντας “πετάξτε τον έξω”. Σε βίντεο φαίνεται ο άνθρωπος να είναι πεσμένος κάτω και να δέχεται επίθεση. Επίσης, τον Φεβρουάριο του 2016, σε συγκέντρωση στην Αϊόβα, όταν ο Τραμπ πληροφορήθηκε πως στο κοινό ίσως υπάρξει κάποιος που θα πετάξει ντομάτες, απευθυνόμενες στους συγκεντρωμένους, τους είπε πως αν δουν κάποιον έτοιμο να το κάνει αυτό, να τον χτυπήσουν. Σε μια άλλη στιγμή, τον ίδιο μήνα, ο Τραμπ είπε για έναν διαδηλωτή πως “θα ήθελα να του ρίξω μπουνιά στη μούρη”. Ανέφερε επίσης πως ο συγκεκριμένος προσπαθούσε να χτυπήσει τους υπεύθυνους ασφαλείας, όμως σύμφωνα με το CNN, κάτι τέτοιο δε συνέβη ποτέ. 

Την 1η Μαρτίου, σε μια ακόμη συγκέντρωσή του, ο Τραμπ φώναξε επανειλημμένα “πετάξτε τους έξω”, αναφερόμενος σε μια ομάδα μαύρων διαδηλωτών, λέγοντας πως τις παλιές καλές μέρες, όταν δεν υπήρχε η πολιτική ορθότητα, τέτοια πράγματα δεν θα συνέβαιναν. Λίγες μέρες αργότερα, δράση ανέλαβε και ένας υποστηρικτής του. Ειδικότερα, σε συγκέντρωση στη Βόρεια Καρολίνα, ένας 78χρονος υποστηρικτής του Τραμπ χτύπησε έναν μαύρο διαδηλωτή, την ώρα που αυτός απομακρυνόταν από την εκδήλωση. Στη συνέχεια, είπε πως του άξιζε, ενώ την επόμενη φορά ίσως χρειαστεί να τον σκοτώσουν. Δύο μέρες αργότερα, ο Τραμπ επιδοκίμασε την πράξη, λέγοντας πως στη πραγματικότητα οι βίαιοι είναι οι διαδηλωτές. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν προέκυπτε. Σε μια άλλη στιγμή, δικαιολόγησε ξανά τη συμπεριφορά των υποστηρικτών του. Είπε πως έχουν τεράστιο πάθος και αγάπη για την πατρίδα, και οι διαδηλωτές τους προκαλούν θυμό.

Τον Αύγουστο του 2017, ο Τραμπ ήταν ήδη εκλεγμένος. Σε ένα τραγικό συμβάν τότε, ένας νεοναζί οδήγησε το αμάξι του καταπάνω σε μια αντιρατσιστική διαδήλωση, σκοτώνοντας την 32χρονη Heather Heyer, ακτιβίστρια πολιτικών δικαιωμάτων. Ο Τραμπ ακόμη και σε αυτή τη στιγμή, δεν καταδίκασε ξεκάθαρα τους λευκούς ρατσιστές. Ένα χρόνο μετά, ακόμη δεν το είχε κάνει. Είχε πει μάλιστα πως υπάρχει ευθύνη και στις δύο πλευρές.

Φτάνοντας στο 2020 και στις διαδηλώσεις που ξέσπασαν μετά τη δολοφονία του George Floyd, ο Τραμπ επιστράτευσε διάφορα σώματα ασφαλείας, από την εθνική φρουρά μέχρι τις τοπικές αστυνομίες, τα οποία χρησιμοποίησαν ποικιλία όπλων. Τον Μάιο, ο Τραμπ απείλησε ευθέως πως θα αρχίσουν οι πυροβολισμοί. Πριν λίγους μήνες επίσης, τον Αύγουστο συγκεκριμένα, σε διαδηλώσεις που ξέσπασαν ξανά, μετά το περιστατικό με τον Jacob Blake, που πυροβολήθηκε επτά φορές από την αστυνομία, ένας 17χρονος, ο Kyle Rittenhouse, σκότωσε δύο ανθρώπους και τραυμάτισε άλλον έναν. Ο Τραμπ στη συνέχεια προσπάθησε να δικαιολογήσει τον υποστηρικτή του, λέγοντας πως βρισκόταν σε άμυνα. Φτάνοντας στο σήμερα, λίγες ημέρες πριν, στο ντιμπέϊτ με τον Τζο Μπάιντεν , το οποίο θα μείνει στην ιστορία πιθανώς για όλους τους λάθος λόγους, ο Τραμπ αρνήθηκε ξανά να καταδικάσει τους ακροδεξιούς “Proud Boys”, λέγοντας μάλιστα πως πρέπει να είναι σε εγρήγορση. Μετά από την έντονη κριτική που δέχτηκε, καταδίκασε τελικά τους λευκούς ρατσιστές, ωστόσο πολλοί δεν πείστηκαν.

Τραμπ, ρατσισμός και επιθέσεις

Το καλοκαίρι του 2015, με την ανακοίνωση της υποψηφιότητάς του, ο Τραμπ προέβη σε κάποιες αρκετά μειωτικές δηλώσεις για τους Μεξικανούς, πράγμα το οποίο έκανε και αργότερα. Συγκεκριμένα, είπε πως “όταν το Μεξικό στέλνει τους ανθρώπους του, δεν στέλνει τους καλύτερους. [...] Στέλνουν ανθρώπους που έχουν πολλά προβλήματα, και φέρνουν αυτά τα προβλήματα μαζί τους. Φέρνουν ναρκωτικά. Φέρνουν έγκλημα. Είναι βιαστές. Και κάποιοι, υποθέτω, είναι καλοί άνθρωποι”.

Τον Αύγουστο του 2015, στη Βοστόνη, δύο άνδρες ούρησαν σε έναν άστεγο και τον χτύπησαν. Νόμιζαν πως ήταν παράνομος μετανάστης, για αυτό του επιτέθηκαν. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν ίσχυε. Στην αστυνομία είπαν πως “Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δίκιο. Όλοι αυτοί οι παράνομοι πρέπει να απελαθούν”. Περίπου ένα χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 2016, μια 56χρονη μουσουλμάνα, η Rose Hamid, απομακρύνθηκε από μια συγκέντρωση του Τραμπ, αφότου είχε σηκωθεί όρθια, σε μια σιωπηλή διαμαρτυρία, την ώρα που ο Τραμπ μιλούσε. Εκείνος είχε υποστηρίξει πως οι Σύριοι πρόσφυγες που ξεφεύγουν από τον πόλεμο συνεργάζονται με το ISIS. Την ώρα λοιπόν που η συγκεκριμένη γυναίκα οδηγούνταν έξω, σύμφωνα με την ίδια, ένας άνδρας την ρώτησε αν είχε μαζί της βόμβα. Όπως είπε, ο λόγος που το έκανε ήταν επειδή πίστευε πως μάλλον οι υποστηρικτές του Τραμπ δεν είχαν συναντήσει ποτέ κάποιον μουσουλμάνο.

Τον Ιανουάριο του 2017, ο Τραμπ ανακοίνωσε την απαγόρευση εισόδου προσφύγων από ορισμένες μουσουλμανικές χώρες. Την ίδια μέρα, στο διεθνές αεροδρόμιο JFK της Νέας Υόρκης, μια μουσουλμάνα υπάλληλος, που φορούσε χιτζάμπ, δέχτηκε επίθεση από έναν άνδρα, ο οποίος μάλιστα της είπε πως “ο Τραμπ είναι εδώ. Θα σας ξεφορτωθεί όλους”.

Όσον αφορά την μεταναστευτική πολιτική του προέδρου, στη πραγματικότητα την αντι-μεταναστευτική, στη λογική της “μηδενικής ανοχής”, σύμφωνα με το Vox, μεταξύ της 1ης Οκτωβρίου του 2017 και της 31ης Μαΐου του 2018, περίπου 2,700 χιλιάδες παιδιά χωρίστηκαν από τις οικογένειές τους στα σύνορα. “Δεν μπορούμε να τους αφήσουμε να εισβάλλουν”, είχε πει.

Τον Οκτώβριο του 2018, ένας αντισημίτης δολοφόνησε έντεκα ανθρώπους και τραυμάτισε πολλούς ακόμη, σε μια επίθεση σε συναγωγή στο Πίτσμπουργκ. Πολλοί ήταν εκείνοι που συνέδεσαν τη ρητορική του Τραμπ με την επίθεση. Εβραίοι ηγέτες τον κατηγόρησαν ανοιχτά πως σε όλη τη διάρκεια της θητείας του συνέβαλε στην ενδυνάμωση του λευκού εθνικισμού. Για την επίθεση, ο Τραμπ μπορεί να είπε πως επρόκειτο για ένα θλιβερό γεγονός, ωστόσο τόνισε πως τα θύματα θα έπρεπε να έχουν προστατέψει τον εαυτό τους, έχοντας τοποθετήσει ασφάλεια στο κτήριο.

Φτάνοντας στον Ιούνιο του 2019, ο Τραμπ προέβη σε ρατσιστικές δηλώσεις εις βάρος τεσσάρων γυναικών, μελών του Κογκρέσου και του Δημοκρατικού κόμματος, οι οποίες ασκούσαν επίμονη κριτική στις πολιτικές του. Χωρίς να τις κατονομάζει, πολλοί υποστήριξαν πως είναι ξεκάθαρο πως αναφερόταν στις Αλεξάντρια Οκάσιο Κορτές από τη Νέα Υόρκη, την Ιλχάν Ομάρ από τη Μινεσότα, την Αγιάνα Πρίσλεϊ από τη Μασαχουσέτη και τη Ρασίντα Τλάιμπ από το Μίσιγκαν. Συγκεκριμένα, ο Τραμπ υποστήριξε πως θα έπρεπε να γυρίσουν πίσω στις χώρες τους, οι οποίες είναι γεμάτες εγκληματικότητα.

Ωστόσο, οι τέσσερις γυναίκες, έχουν γεννηθεί στην Αμερική ή έχουν αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα. Ειδικότερα, όπως γράφει και η Huffington Post, “η Οκάσιο Κορτέζ έχει γεννηθεί στη Νέα Υόρκη όπως και ο πατέρας της αλλά οι παππούδες της όπως και η μητέρα της γεννήθηκαν στο Πουέρτο Ρίκο (αμερικανικό έδαφος). Η Ρασίντα Τλαϊμπ γεννήθηκε στο Ντιτρόιτ του Μίσιγκαν από Παλαιστίνιους μετανάστες. H Ιλχάν Ομάρ γεννήθηκε στη Σομαλία και σε ηλικία 10 ετών μετέβη στις ΗΠΑ με την οικογένειά της. Σε ό,τι αφορά την τέταρτη, την Αριάνα Πρίσλεϊ το πρόβλημα για τον Τραμπ είναι...προφανώς ότι είναι μαύρη”. Αξίζει να σημειωθεί πως ειδικά η Ιλχάν Ομάρ δέχτηκε στη συνέχεια αρκετές απειλές θανάτου.

Στις 3 Αυγούστου του ίδιου χρόνου, σημειώθηκε μια ακόμη τρομοκρατική επίθεση, στο Ελ Πάσο του Τέξας. Δράστης ήταν ένας 21χρονος λευκός. Σκότωσε 23 άτομα και τραυμάτισε άλλα 22. Οι Αρχές πίστευαν πως αυτός ήταν ο άνθρωπος που είχε δημοσιεύσει στο διαδίκτυο ένα μανιφέστο μίσους, λίγα λεπτά πριν την επίθεση, ενώ φαίνεται πως οδήγησε 10 ώρες προκειμένου να βρει τους “στόχους” του, δηλαδή τους Μεξικανούς (στο κείμενο κάνει λόγο για “Hispanic Invasion”). Πολλοί ήταν αυτοί που και σε αυτή τη περίπτωση αναφέρθηκαν στη ρητορική του Τραμπ, επισημαίνοντας τις ομοιότητες.

Λίγο καιρό μετά, τον Οκτώβριο, ένας 61χρονος άνδρας φαίνεται να πέταξε οξύ σε έναν Περουβιανό – Αμερικανό, σε ένα μεξικάνικο εστιατόριο. Ο θύτης φώναξε στο θύμα “γιατί εισβάλλεις στη χώρα μου” πριν του επιτεθεί. Έπειτα από έρευνα στο σπίτι του, η αστυνομία βρήκε τρία γράμματα με παραλήπτη τον Τραμπ.

Τέλος, ακόμη και στη κρίση του κορονοϊού, ο Τραμπ συνέχισε τις ρατσιστικές εκφράσεις, κάνοντας λόγο για κινεζικό ιό, δεκάδες φορές. Το αποτέλεσμα ήταν να παρατηρηθούν πολλές επιθέσεις εναντίον Ασιατών – Αμερικανών, από ανθρώπους που υποστήριζαν πως φοβήθηκαν πως θα τους κολλήσουν.

Επιθέσεις σε δημοσιογράφους

Ο Ντόναλντ Τραμπ, είχε υποστηρίξει κάποια στιγμή πως οι δημοσιογράφοι είναι το πιο ανειλικρινές είδος στο πλανήτη. Ο ίδιος ωστόσο για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ασχολούνταν με τη δημοσιογράφο του Megyn Kelly, με μια σειρά από δηλώσεις για τον επαγγελματισμό της, τις εκπομπές της, προτρέποντας μεταξύ άλλων τον κόσμο να απορρίψει την εκπομπή της.

Έχει αποκαλέσει επίσης τον Τύπο “εχθρό του αμερικανικού λαού”, και πολλοί είναι αυτοί που πάλι συνδέουν τις επιθέσεις σε δημοσιογράφους στη ρητορική του Τραμπ. Στις 18 Οκτωβρίου μάλιστα, επιδοκίμασε μια σωματική επίθεση που είχε γίνει εις βάρος δημοσιογράφου.

O Timothy Snyder, γράφει στο βιβλίο του “Απέναντι στην Τυραννία”, αναφερόμενος στον Τραμπ, πως “απαγόρευσε σε πολλούς ρεπόρτερ να παρακολουθήσουν τις συγκεντώσεις του και συστηματικά προσπάθησε να εμπνεύσει στο ακορατήριό του το μίσος για τους δημοσιογράφους κάνοντας ό,τι μπορούσε για να το αναφλέξει. Όπως οι ηγέτες άλλων αυταρχικών καθεστώτων, επιχείρησε να καταστείλει την ελευθερία του λόγου με νόμους που παρεμποδίζουν την κριτική” (2017, 64).

Τελικά;

Στις ΗΠΑ, το ποσοστό θανάτων από αστυνομικά πυρά, διαφέρει μεταξύ των εθνικοτήτων. Το μεγαλύτερο ποσοστό, ανά 1 εκατομμύριο κατοίκους, συναντάται στους μαύρους (32). Τα στοιχεία αφορούν την περίοδο μεταξύ 2015 και 2020. Όσον αφορά τα εγκλήματα μίσους, οι περισσότερες επιθέσεις γίνονται εις βάρος της μαύρης κοινότητας, ενώ όσον αφορά το θρήσκευμα, οι Εβραίοι δέχονται τις περισσότερες (στοιχεία 2018). Επίσης, στις 30 μεγαλύτερες πόλεις των ΗΠΑ, τα εγκλήματα μίσους αυξήθηκαν από το 2015 και μετά. 

Φταίει μόνο ο Τραμπ για τα παραπάνω; Φυσικά και όχι. Τι μπορούμε όμως να περιμένουμε όταν ο “ισχυρότερος άντρας του πλανήτη”, όπου σταθεί και βρεθεί, εκτός από αλλοπρόσαλλες δηλώσεις, έχει την αίσθηση πως τα λεγόμενά του δεν έχουν επιπτώσεις, ούτε στον ίδιο αλλά ούτε και στους άλλους; Επομένως, είναι τα παραπάνω επαρκής λόγος να μην εκλεγεί ξανά;

Για μια γενική εικόνα, δείτε : 

1) Άρθρο του Vox όπου παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά στιγμές όπου ο Τραμπ επιδοκίμασε τη βία, πολλές από τις οποίες αναφέρθηκαν και εδώ : https://www.vox.com/21506029/trump-violence-tweets-racist-hate-speech?fbclid=IwAR1dWh9dYbjo_-JkxVB-Okh1fIabEtB_3U9n1n503M0D94WsAzHaNMkIX6I

2) Βία στο όνομα του Τραμπ : https://www.theguardian.com/us-news/ng-interactive/2019/aug/28/in-the-name-of-trump-supporters-attacks-database

Βιβλιογραφία :

1) Timothy Snyder. (2007). Απέναντι στην Τυραννία : 20 μαθήματα από τον 20ό αιώνα. (μτφρ. Κ. Σχινά). Αθήνα. Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

*Το άρθρο έχει δημοσιευθεί στις 3/11 στο Popaganda

Γιάννης Τσεκούρας