Το μεγαλύτερο πείραμα όσον αφορά την τετραήμερη εργασία έχει ξεκινήσει από τις 6 Ιουνίου στη Βρετανία, αυξάνοντας τον αριθμό των χωρών που έχουν δοκιμάσει κάτι ανάλογο. Η δοκιμή θα διαρκέσει 3 μήνες, αφορά 3.300 εργαζόμενους από 70 συνολικά εταιρείες, οι οποίοι θα δουλεύουν 4 ημέρες την εβδομάδα (32 ώρες) χωρίς μείωση των αποδοχών τους, με αντάλλαγμα ωστόσο τη δέσμευση να διατηρηθεί το 100% της παραγωγικότητας.
Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι ανάλογο. Το συγκεκριμένο μοντέλο εργασίας έχει δοκιμαστεί –σε μικρή κλίμακα – και σε άλλες περιπτώσεις. Ποια είναι όμως τα αποτελέσματά του και τι αντίκτυπου έχει στους εργαζόμενους; Η συζήτηση έχει ενταθεί με αφορμή και την πανδημία, καθώς ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι επιθυμούν να έχουν ένα πιο ευέλικτο πρόγραμμα.
Σύμφωνα με την Βρετανική ΜΚΟ 4 Day Week, η τετραήμερη εργασία προσφέρει μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, μειώνει το άγχος των εργαζόμενων, ενώ παράλληλα αυξάνει την παραγωγικότητα. Παράλληλα, μπορεί να έχει και θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς όπως τονίζει η ΜΚΟ, έρευνες έχουν δείξει πως αν η Μεγάλη Βρετανία υιοθετούσε αυτό το μοντέλο, θα μπορούσε να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακά της κατά 127 εκατομμύρια τόνους ετησίως (ισοδυναμεί με την απομάκρυνση 27 εκατομμυρίων αυτοκινήτων από το δρόμο).
Τι δείχνουν παλαιότερες δοκιμές
To 2019, η θυγατρική της Microsoft στην Ιαπωνία, έδωσε στους 2.300 υπαλλήλους της την δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ διάφορων μορφών ευέλικτης εργασίας, ανάλογα με τις εργασιακές συνθήκες και τη ζωή τους. Το αποτέλεσμα ήταν οι εργαζόμενοι να νιώθουν καλύτερα, αυξάνοντας την παραγωγικότητα κατά 40%. Σχεδόν εννέα στους δέκα δήλωσαν ότι προτιμούν την 4ημερη εργασία.
Μια επίσης σχετική δοκιμή μεγάλης κλίμακας πραγματοποίησε και η Ισλανδία. Το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε από το 2015 μέχρι το 2019, περιλαμβάνοντας πάνω από 2,500 εργαζόμενους, 100 διαφορετικών εργασιακών χώρων. Οι εργαζόμενοι απασχολούνταν 4 ημέρες την εβδομάδα, αμείβονταν το ίδιο, δουλεύοντας λιγότερες ώρες, όχι όμως 32 (8 την ημέρα), αλλά περίπου 36 (9 την ημέρα). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε πως η παραγωγικότητα σε ορισμένες περιπτώσεις παρέμεινε ίδια, ενώ σε άλλες αυξήθηκε. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι ανέφεραν ότι αισθάνονταν λιγότερο άγχος, ενώ ο κίνδυνος της εξάντλησης ήταν μειωμένος. Γενικότερα, δήλωσαν πως η υγεία τους και η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής βελτιώθηκαν.
Επιπλέον, ανάλογο πείραμα και μάλιστα με ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους για τους εργαζόμενους έχει γίνει και στη Σουηδία (6ωρη εργασία, 4 μέρες) το 2015. Παρά το γεγονός πως παρατηρήθηκαν κάποια οφέλη, σε μια μονάδα ορθοπεδικής ενός πανεπιστημιακού νοσοκομείου, όπου το προσωπικό δήλωσε πως ήταν γενικότερα πιο υγιείς, με περισσότερη ενέργεια, το πρόγραμμα τερματίστηκε, διότι κρίθηκε πως το κόστος ήταν μεγαλύτερο από τα οφέλη.
Στη Γερμανία, τη χώρα που οι εργαζόμενοι δουλεύουν λιγότερο από οποιονδήποτε άλλο στην Ευρώπη (1,332 ώρες), σε ετήσια βάση, κυρίως πειραματίζονται με την 4ημερη εργασία μικρές νεοσύστατες επιχειρήσεις, με τη μεγαλύτερη συνδικαλιστική οργάνωση της χώρας (IG Metall) να υποστηρίζει πως το συγκεκριμένο εργασιακό μοντέλο θα συμβάλλει στη διατήρηση θέσεων εργασίας και στην αποφυγή απολύσεων.
Σε μια ακόμη χώρα στην Ευρώπη, στην Ισπανία, η κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα να εφαρμόσει για 3 χρόνια ένα πιλοτικό πρόγραμμα 4ήμερης εργασίας στο πλαίσιο εβδομαδιαίας εργασίας 32 ωρών. Οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται λιγότερο και η κυβέρνηση θα συμπληρώνει τους μισθούς προκειμένου να μειώσει το ρίσκο για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Την τετραήμερη εργασία δοκιμάζει και η Σκωτία, η οποία μάλιστα θα ενισχύει τις συμμετέχουσες εταιρίες με περίπου 10 εκατομμύρια στερλίνες, ενώ η συζήτηση έχει ανοίξει και στην Ουαλία.
4ημερη εργασία…υπερωριών;
Όπως ανακοίνωσε το Φεβρουάριο το υπουργικό συμβούλιο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του Βελγίου, επετεύχθη μια συμφωνία μεταξύ όλων των κομμάτων, σύμφωνα με την οποία οι εργαζόμενοι (όσοι το επιλέξουν) θα δουλεύουν 4 μέρες, με αύξηση των ωρών εργασίας κατά 1,5 ώρα, στο πλαίσιο της 38ωρης εβδομάδας. Στόχος είναι να αυξηθεί η απασχόληση από το 71% στο 80% έως το 2023, ωστόσο τα συνδικάτα ζητούν 7ωρη εργασία και μείωση της εβδομαδιαίας εργασίας στις 35 ώρες.
Στην Ελλάδα το «σχέδιο» της «τετραήμερης εργασίας» είναι ακόμη πιο στρεβλό. Σύμφωνα με το νόμο 4808/2021 του Χατζηδάκη, προβλέπεται η δυνατότητα 4ημερης εργασίας, έπειτα από «συμφωνία» εργαζόμενου – εργοδότη, θέτοντας ως όριο τις 10 ώρες εργασίας ημερησίως και τις σαράντα 40 εβδομαδιαίως. Όπως τόνιζε ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας στο Tvxs.gr, αυτό σημαίνει περισσότερη δουλειά για μικρότερες απολαβές.
Είναι το μέλλον;
Για πολλούς, η πανδημία, η οποία επέβαλλε για αρκετό καιρό την εξ αποστάσεως εργασία σε διάφορους τομείς, φανέρωσε το γεγονός πως υπάρχουν κι άλλοι τρόποι οργάνωσης της δουλειάς, με τη συζήτηση για την 4ημερη εργασία να εντείνεται. Παρουσιάζεται συχνά και ως πιθανός τρόπος αντιμετώπισης και του φαινόμενου του burnout (επαγγελματικής εξουθένωσης), ωστόσο υπάρχουν και ορισμένα ερωτήματα. Η 4ημερη εργασία, από μόνη της, δεν θα λύσει τα προβλήματα. Μπορεί οι μέρες εργασίας θεωρητικά να μειώνονται, αλλά αυξάνοντα οι ώρες ημερησίως. Επιπλέον το δεδομένο της σταθερής παραγωγικότητας ενδεχομένως να ενισχύει και την ένταση της δουλειάς.
Ο Τίτο Μποέρι μάλιστα, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μποκόνι του Μιλάνου, δήλωσε στο Politico σχετικά: «Κάτι που λαμβάνει χώρα μέσω κυβερνητικής παρέμβασης, κεντρικά και επιβάλλοντας αυτού του είδους τους περιορισμούς παντού, κατά την άποψή μου είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα και πιθανώς επίσης θα αυξήσει την ανεργία». Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό το εργασιακό μοντέλο πιθανώς αφορά τα ανώτερα μεσαία στρώματα, διότι «οι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα σε αυτή τη φάση θα δέχονταν να εργάζονται περισσότερες ώρες για να αυξήσουν τις αποδοχές τους, αντί να εργάζονται λιγότερες ώρες - με το ενδεχόμενο και της μείωσης μισθού».
Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι ανάλογο. Το συγκεκριμένο μοντέλο εργασίας έχει δοκιμαστεί –σε μικρή κλίμακα – και σε άλλες περιπτώσεις. Ποια είναι όμως τα αποτελέσματά του και τι αντίκτυπου έχει στους εργαζόμενους; Η συζήτηση έχει ενταθεί με αφορμή και την πανδημία, καθώς ολοένα και περισσότεροι εργαζόμενοι επιθυμούν να έχουν ένα πιο ευέλικτο πρόγραμμα.
Σύμφωνα με την Βρετανική ΜΚΟ 4 Day Week, η τετραήμερη εργασία προσφέρει μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής, μειώνει το άγχος των εργαζόμενων, ενώ παράλληλα αυξάνει την παραγωγικότητα. Παράλληλα, μπορεί να έχει και θετικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, καθώς όπως τονίζει η ΜΚΟ, έρευνες έχουν δείξει πως αν η Μεγάλη Βρετανία υιοθετούσε αυτό το μοντέλο, θα μπορούσε να μειώσει το αποτύπωμα άνθρακά της κατά 127 εκατομμύρια τόνους ετησίως (ισοδυναμεί με την απομάκρυνση 27 εκατομμυρίων αυτοκινήτων από το δρόμο).
 |
| Unsplash - Glenn Carstens - Peters |
Τι δείχνουν παλαιότερες δοκιμές
To 2019, η θυγατρική της Microsoft στην Ιαπωνία, έδωσε στους 2.300 υπαλλήλους της την δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ διάφορων μορφών ευέλικτης εργασίας, ανάλογα με τις εργασιακές συνθήκες και τη ζωή τους. Το αποτέλεσμα ήταν οι εργαζόμενοι να νιώθουν καλύτερα, αυξάνοντας την παραγωγικότητα κατά 40%. Σχεδόν εννέα στους δέκα δήλωσαν ότι προτιμούν την 4ημερη εργασία.
Μια επίσης σχετική δοκιμή μεγάλης κλίμακας πραγματοποίησε και η Ισλανδία. Το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε από το 2015 μέχρι το 2019, περιλαμβάνοντας πάνω από 2,500 εργαζόμενους, 100 διαφορετικών εργασιακών χώρων. Οι εργαζόμενοι απασχολούνταν 4 ημέρες την εβδομάδα, αμείβονταν το ίδιο, δουλεύοντας λιγότερες ώρες, όχι όμως 32 (8 την ημέρα), αλλά περίπου 36 (9 την ημέρα). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε πως η παραγωγικότητα σε ορισμένες περιπτώσεις παρέμεινε ίδια, ενώ σε άλλες αυξήθηκε. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι ανέφεραν ότι αισθάνονταν λιγότερο άγχος, ενώ ο κίνδυνος της εξάντλησης ήταν μειωμένος. Γενικότερα, δήλωσαν πως η υγεία τους και η ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής βελτιώθηκαν.
Επιπλέον, ανάλογο πείραμα και μάλιστα με ακόμη πιο ευνοϊκούς όρους για τους εργαζόμενους έχει γίνει και στη Σουηδία (6ωρη εργασία, 4 μέρες) το 2015. Παρά το γεγονός πως παρατηρήθηκαν κάποια οφέλη, σε μια μονάδα ορθοπεδικής ενός πανεπιστημιακού νοσοκομείου, όπου το προσωπικό δήλωσε πως ήταν γενικότερα πιο υγιείς, με περισσότερη ενέργεια, το πρόγραμμα τερματίστηκε, διότι κρίθηκε πως το κόστος ήταν μεγαλύτερο από τα οφέλη.
Στη Γερμανία, τη χώρα που οι εργαζόμενοι δουλεύουν λιγότερο από οποιονδήποτε άλλο στην Ευρώπη (1,332 ώρες), σε ετήσια βάση, κυρίως πειραματίζονται με την 4ημερη εργασία μικρές νεοσύστατες επιχειρήσεις, με τη μεγαλύτερη συνδικαλιστική οργάνωση της χώρας (IG Metall) να υποστηρίζει πως το συγκεκριμένο εργασιακό μοντέλο θα συμβάλλει στη διατήρηση θέσεων εργασίας και στην αποφυγή απολύσεων.
Σε μια ακόμη χώρα στην Ευρώπη, στην Ισπανία, η κυβέρνηση αποφάσισε πρόσφατα να εφαρμόσει για 3 χρόνια ένα πιλοτικό πρόγραμμα 4ήμερης εργασίας στο πλαίσιο εβδομαδιαίας εργασίας 32 ωρών. Οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται λιγότερο και η κυβέρνηση θα συμπληρώνει τους μισθούς προκειμένου να μειώσει το ρίσκο για τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Την τετραήμερη εργασία δοκιμάζει και η Σκωτία, η οποία μάλιστα θα ενισχύει τις συμμετέχουσες εταιρίες με περίπου 10 εκατομμύρια στερλίνες, ενώ η συζήτηση έχει ανοίξει και στην Ουαλία.
4ημερη εργασία…υπερωριών;
Όπως ανακοίνωσε το Φεβρουάριο το υπουργικό συμβούλιο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης του Βελγίου, επετεύχθη μια συμφωνία μεταξύ όλων των κομμάτων, σύμφωνα με την οποία οι εργαζόμενοι (όσοι το επιλέξουν) θα δουλεύουν 4 μέρες, με αύξηση των ωρών εργασίας κατά 1,5 ώρα, στο πλαίσιο της 38ωρης εβδομάδας. Στόχος είναι να αυξηθεί η απασχόληση από το 71% στο 80% έως το 2023, ωστόσο τα συνδικάτα ζητούν 7ωρη εργασία και μείωση της εβδομαδιαίας εργασίας στις 35 ώρες.
Στην Ελλάδα το «σχέδιο» της «τετραήμερης εργασίας» είναι ακόμη πιο στρεβλό. Σύμφωνα με το νόμο 4808/2021 του Χατζηδάκη, προβλέπεται η δυνατότητα 4ημερης εργασίας, έπειτα από «συμφωνία» εργαζόμενου – εργοδότη, θέτοντας ως όριο τις 10 ώρες εργασίας ημερησίως και τις σαράντα 40 εβδομαδιαίως. Όπως τόνιζε ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας στο Tvxs.gr, αυτό σημαίνει περισσότερη δουλειά για μικρότερες απολαβές.
Είναι το μέλλον;
Για πολλούς, η πανδημία, η οποία επέβαλλε για αρκετό καιρό την εξ αποστάσεως εργασία σε διάφορους τομείς, φανέρωσε το γεγονός πως υπάρχουν κι άλλοι τρόποι οργάνωσης της δουλειάς, με τη συζήτηση για την 4ημερη εργασία να εντείνεται. Παρουσιάζεται συχνά και ως πιθανός τρόπος αντιμετώπισης και του φαινόμενου του burnout (επαγγελματικής εξουθένωσης), ωστόσο υπάρχουν και ορισμένα ερωτήματα. Η 4ημερη εργασία, από μόνη της, δεν θα λύσει τα προβλήματα. Μπορεί οι μέρες εργασίας θεωρητικά να μειώνονται, αλλά αυξάνοντα οι ώρες ημερησίως. Επιπλέον το δεδομένο της σταθερής παραγωγικότητας ενδεχομένως να ενισχύει και την ένταση της δουλειάς.
Ο Τίτο Μποέρι μάλιστα, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μποκόνι του Μιλάνου, δήλωσε στο Politico σχετικά: «Κάτι που λαμβάνει χώρα μέσω κυβερνητικής παρέμβασης, κεντρικά και επιβάλλοντας αυτού του είδους τους περιορισμούς παντού, κατά την άποψή μου είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα και πιθανώς επίσης θα αυξήσει την ανεργία». Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτό το εργασιακό μοντέλο πιθανώς αφορά τα ανώτερα μεσαία στρώματα, διότι «οι άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα σε αυτή τη φάση θα δέχονταν να εργάζονται περισσότερες ώρες για να αυξήσουν τις αποδοχές τους, αντί να εργάζονται λιγότερες ώρες - με το ενδεχόμενο και της μείωσης μισθού».
Γιάννης Τσεκούρας
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου